چرا ربا جنگ با خداست؟

به گزارش گروه " اقتصاد اسلامی" اقتصاد پرس ، در قرآن کریم و بسیاری از روایات اسلامی نسبت به خطر شیوع ربا در جامعه هشدار داده شده است تا حدی که در کلام باریتعالی ، ربا جنگ با خدا دانسته می شود . از آنجا که از نگاه شریعت مبین اسلام ، ربا به منزله جنگ با خدا دانسته می شود ، بررسی این موضوع که اساسا چرا ربا امری اینچنین مذموم و به یک معنا ضد اجتماعی و اقتصادی برای هر جامعه ای اعم از مسلمان و غیر مسلمان است ، امری مهم محسوب می شود . ربا از دیدگاه اسلامی به مفهومی اشاره دارد که در آن گرفتن یک مال در عوض پرداخت مالی از همان جنس است بطوریکه میزان یکی زیادتر از دیگری باشد. ربا به دو نوع ربای معاملی و ربای قرضی تقسیم می‌شود و گرفتن آن در فقه اسلامی به شدت نهی شده، بطوریکه گناه یک درهم ربا را بیشتر از هفتاد بار زنای با محارم دانسته می شود . ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی ربا را جرم و برای آن مجازات در نظر گرفته است: «مرتکبین اعم از ربا دهنده، ربا گیرنده و واسطه بین آنها علاوه بر ردِ اضافه به صاحب مال به شش ماه تا سه سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق و نیز معادل مورد ربا به عنوان جزای نقدی محکوم می‌گردند . جامعه  از نگاه شریعت اسلامی به جایگاه مهمی اطلاق می شود که اجتماع مسلمین در بستر آن تحقق می یابد . هدف اجتماع مسلمین که نمود آن در تکافل اجتماعی ، همبستگی سیاسی و نهایتا حرکت به سمت کمال و سعادت انسانی و الهی به عنوان غایت هدف آفرینش انسان است نیز در بستر جامعه امکان وقوعی می یابد . از این رو با ذکر اهمیت مفاهیمی همچون جامعه و ضرورت دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی ، طرح این سوال اهمیت می یابد که چرا ربا که به ظاهر اقتصادی می نماید می تواند به نظام اجتماعی و فرهنگی و همچنین حوزه ی اقتصاد آسیب وارد نماید؟ پاسخگویی به این سوال نیازمند بررسی اثرات و تبعات معاملات ربوی در سه حوزه ی فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی است . در حوزه ی فرهنگی معاملات ربوی به افزایش روحیه حرص و طمع مالی میانجامد که به خودی خود ارزش هایی همچون قناعت ، امساک نفس ، مسئولیت پذیری اجتماعی ، انسان دوستی ، تعاون و کمک به هم نوع و مواردی از این دست را که بنیان بقای نظام فرهنگی جامعه اسلامی است را به خطر می اندازد . در حوزه ی اجتماعی نیز با افول ارزش های فرهنگی که پایه های اجتماعی محسوب می شوند ، نتیجه چیزی جز از هم گسیختگی اجتماعی ، گسترش بی اعتمادی ، اضمحلال انسجام اجتماعی ، کاهش مشارکت مدنی افراد در فرایند ساخت جامعه نخواهد داشت . در بعد اقتصادی نیز کاهش نقش مردم در فعالیت های تولیدی ، کاهش سطح بهره وری و اخلال در نظام اقتصادی جامعه نیز از نتایج گسترش ربا در میان مردم خواهد بود . بنابراین با در نظر گرفتن تبعات فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی ربا در جامعه اسلامی و منع مومنین و آحاد مردم از نزدیکی به آن و ضرورت تلاش برای نیل به سعادت معنوی و اخروی ، می توان ربا را که جنگ با خدا دانسته می شود ، به معنایی دیگر به منزله جنگ با جامعه مسلمین نیز به حساب آورد .