همچون زينب (ع) در مبارزه با خرافات بكوشيم

عباس صالحي
پيرمردي آفتاب سوخته و ژوليده با لباسي مندرس در گوشه خيابان نشسته و رمل و اسطرلاب خود را روي زمين چيده است تا شايد فردي بيايد و او از باز شدن گره كارش بگويد و در گوشه اي از خيابان دختري كولي دست زني را گرفته و از خيانت شوهرش براي او مي گويد و در نقطه اي در بالاي شهر هم زني روي مبل لميده و نگاهي به انتهاي فنجان قهوه مي اندازد تا هم از گذشته بگويد و هم از آينده، اما آيا براستي آينده آدمي در فنجان قهوه و رمل و اسطرلاب رقم مي خورد.
خرافات و خرافه پرستي، ديرزماني است كه در فرهنگ همه جوامع در سرتاسر جهان رسوخ كرده و بمانند پوستيني وارونه واقعيت ها را تحريف نموده است.
بطور كلي هر نوع عقيده نامعقول و بي اساس را خرافات گويند و اين پديده منحصر به يك جامعه انساني خاص نبوده و در پنج قاره اين كره خاكي در بين ملل و اقوام مختلف از گذشته تا هم امروز حضور ونمودي آشكار و پنهان داشته است. خرافات و خرافه پرستي ارتباط مستقيم با بي سوادي و كم سوادي دارد، البته اين سخن حاكي از اين نيست كه افراد تحصيل كرده از اين معضل دور هستند بلكه در مجموع شخصي كه آگاه به مسائل اجتماعي و مذهبي و آشنا به فرهنگ بومي خود باشد با توجه به دانستنيهاي خود هيچگاه در دام خرافه نمي افتد و از همين جهت است كه شيادان و مروجان خرافه پرستي در جامعه بيشترين سرمايه گذاري خود را روي افراد بي سواد مي كنند.
گاهي خرافه چنان در زندگي ما رسوخ كرده كه بصورت قانون آن را لازم الاجرا مي دانيم و شايد هرگز به خرافه بودن آن فكر نكرده باشيم و اين عمل به تدريج به صورت يك اعتقاد، حتي در بين افراد تحصيل كرده و روشنفكر جامعه شكل گرفته است و همگي ما هر روز و شب بلكه سالها با آن زندگي كرده ايم.
در كشورهاي اروپائي و آمريكائي و حتي آسيائي كه مسئله اعتقادي و ايمان به خدا در هاله اي از ابهام بوده و مردم آن ديار در يك سردرگمي و بي هويتي به سر مي برند، خرافه پرستي و اوهام، رواج بيشتري دارد تا جائي كه اخيرا توسط رسانه ها اعلام گرديده كه فقط در اروپا 600 هزار شيطان پرست زندگي مي كنند و اين به جز مكاتب خرافي و پرستش هاي غيرمنطقي و غيراصولي در سراسر دنياست. شايد تصور شود پيشرفت علم و فناوري و آشنائي جوامع با علوم جديد، سدي است بر اشاعه و رواج خرافه پرستي، در صورتي كه اشتباه مي كنيم چون با گسترش علم و تكنولوژي، چهره هاي جديدي از خرافات و اوهام در گوشه و كنار جهان خودنمائي مي كند.
به براستي مي توان گفت بيشترين ضربات خرافه پرستي در طول تاريخ، متوجه عقايد و اعتقادات مذهبي مردم بوده كه توسط عده اي از افراد آگاه و سودجو به جهت فريب مردم، وارد دين و اعتقادات مذهبي آنها كرده اند و عده اي ناآگاه و جاهل با دامن زدن به اين جريانات و دميدن در بوق دشمن آب را در آسيابشان مي ريزند. دين اسلام و اعتقادات ما نيز در طول تاريخ از ظهور اسلام تا امروز، مورد تهاجم خرافه بوده و افرادي با اهداف پليد سعي در وارد كردن عقايد منحرف خود در مذاهب اسلامي داشته و تا حدودي در اين راه، با نفوذ خود در افراد ناآگاه موفق بوده اند. ورود احاديث جعلي توسط جاعلان حديث از جمله سلاطين اموي و عباسي و به وجود آمدن مذاهب انحرافي به جهت انحراف عقايد راستين اسلامي، به شهادت تاريخ نتوانسته روح زنده و پوياي اسلامي را كمرنگ كنند. قرآن مجيد در آيات متعدد بر اطاعت و پيروي از حقيقت و دوري از باطل تاكيد داشته و مي فرمايد: بشارت باد بر كساني كه همه سخنان را مي شنوند و بهترين آن را انتخاب مي كنند (سوره بقره، آيه 78) بايد با خرافات، عاقلانه مقابله كرد وبهترين ميزان جهت حفظ باورها و اعتقادات مردم آيات نوراني قرآن مجيد و احاديثي است كه از خاندان نبوت برجاي مانده است. از آنجا كه اسلام ديني كامل و جامع است تا زماني كه قرآن كريم و دستورات اهل بيت را داريم، نبايد به دنبال اوهام و خرافات برويم.
پيامبر مكرم اسلام اولين كسي بود كه با خرافات و اوهام و افسانه و هرچه كه با عقل و خرد در تضاد بود برخورد كرد و همه را بدور ريخت و بشر را از غبار و زنگار خرافه پرستي تطهير كرد و فرمود: من آمده ام تا قدرت فكري بشر را تقويت كنم. اكنون در ماه محرم و بزرگداشت حماسه عاشوراي حسيني (ع) هستيم. در اين ماه، يكي از مهمترين و تاثيرگذارترين رويدادهاي تاريخ جهان اسلام اتفاق افتاده است. كاروان عاشورائيان از مكه به بلاد عراق وارد شدند و در نينوا راه را بر آنها بستند، نهم و دهم با تمام شقاوتهاي جبهه كفر و ناداني و شهامتها و شهادتهاي ياران امام، به پايان رسيد و كاروان اسيران راهي كاخ سبز دمشق شدند.
حكام جور سخت در تلاشند كه با گسترش خرافات و بي ديني حماسه عاشورا را به خزان تبديل كنند اما در اين كاروان شيرزني از خاندان رسول خدا (ص) با خطابه هاي آتشين، تومار بني اميه را در هم كشيد و پيام عاشورا را به همه تاريخ رساند. حماسه قيام امام حسين (ع) در طول تاريخ و به خصوص چند دهه گذشته مورد يورش مروجان خرافه بوده و تحريف آن هنوز استمرار دارد و وارونه كردن هدف اصلي قيام در دستور كار دشمنان اسلام قرار گرفته است. موج تهاجمي كه در گذشته بوده و در سال هاي اخير در اكثر نقاط ايران گسترش يافته و گروهي خواسته يا ناخواسته حماسه عاشورا و عزاداري سالار شهيدان را مورد هدف قرار داده اند و قصد دارند با وارد كردن خرافات متعدد و گذاشتن بدعتها، فرهنگ عاشورا و شهادت را در افكار نسل جوان كمرنگ كنند. در همايش عاشورائيان كه اخيرا در سمنان برگزار شد شركت كنندگان به اتفاق، استفاده از علم و كتل و آلات موسيقي و نذرهاي واهي مانند قمه زني در مجالس و دسته هاي عزاداري به لحاظ اينكه استناد تاريخي و مذهبي ندارد، تحريفي در اين حماسه خدائي عنوان كردند. نصب تصاوير مجهول از بزرگ مردان حماسه عاشورا در تكايا و هيئت هاي مذهبي و خيابانها و يا استفاده از ابزار و آلات غيرمتعارف و رقابت در بكار بردن موسيقي هاي نامتجانس و نامناسب با فرهنگ تشيع و عاشورا و يا مبالغه گوئي و داستان پردازي هاي غلط و بدون پايه و اساس در خصوص واقعه كربلا، هدف اصلي اين قيام الهي كه همانا قيام عليه ظلم و فساد و برپا كردن سنت رسول الله است، را در اذهان جوانان و جويندگان راه حق وارونه جلو مي دهند. بايد تا فرصتها از دست نرفته با اين خرافات و بدعتها كه از آفتهاي بسيار مخرب دين است مبارزه كنيم. بايد خرافات شناسائي شود و رسانه هاي عمومي و مبلغين مذهبي مردم را نسبت به آثار مخرب آن آگاه سازند.
اين وظيفه علماي دين و مسئولين فرهنگي نظام است كه راهكارهاي لازم را براي جلوگيري از اين انحرافات و ناداني ها بويژه در آئين هاي عزاداري محرم و بزرگداشت شهداي كربلا كه به مرور زمان موجب ايجاد انحراف و تخريب ارزشهاي اسلامي مي شود، ارائه دهند و نگذارند اين حماسه به يك واقعه احساسي صرف مبدل شود. سيماي جمهوري اسلامي بايد با سرو سامان دادن و نظارت بيشتر مانع پخش مجموعه مراسم ها و برنامه هاي بزرگداشت عاشورا كه احتمال غلو، مبالغه، و اغراق گوئي و وارونه جلوه دادن اين آئين الهي است، گردد. سال گذشته فيلمي از مراسم عزاداري در ايران و پاكستان برروي خروجي همه شبكه هاي تلويزيوني و ماهواره ها ارسال شد كه با صحنه هاي خرافي و نامناسب همراه بود، و گردانندگان اين حركت، مذهب تشيع را افراطي و غيرمنطقي و عوامگرا جلوه داده بودند. رسانهاي گروهي بخصوص تلويزيون بايد با شناخت واقعي خرافات و استفاده از كارشناسان حوزه و دانشگاه، بدعتها را شناسائي و در جامعه فرهنگ سازي كنند و با ارائه به مردم، نگرش عموم را اصلاح نمايند. آن چيز كه هويت ما را مي سازد، گذشته و تاريخ و حوادثي است كه در سرنوشت ما تاثير داشته و ما همچنان از آنها الگو مي گيريم و مورد احترام ماست و اگر نگذاريم اين ارزشها بتدريج مورد تحريف قرار گيرند و نگذاريم تبديل به حاشيه و خرافات گردند، آنگاه تلاشهاي دشمنان براي معرفي و ارائه چهره اي شرك آميز و خرافه پرست از مكتب تشيع به جهانيان ناكام مي ماند.