«جریان بدحجابی با ساده‌ترین نهی از منکر حل می‌شود». شاید جمله‌ای کوتاه‌تر یا ساده‌تر از این نتوان یافت که بتواند هم به پدیده‌ای غیرفرهنگی اشاره کند و هم در عبارتی روشن، راه حلی کاربردی و اساسی برای حل آن ارائه کند؛ جمله‌ای که چند روز پیش در درس تفسیر آیت‌الله جوادی آملی در مسجد اعظم قم شنیده شد.
تردیدی نیست که پدیده ضد ارزشی و ناسالم و متاسفانه رو به رشد بدحجابی و کم‌حجابی در ایران عزیز اسلامی، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم و مسئولان بوده و بحث‌های متعددی درباره آن و البته درباره گسترش فرهنگ عفاف و حجاب انجام گرفته است.
به طور مثال شورای فرهنگی اجتماعی زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی در فروردین ماه 1382 مجاب شد تا طرح توسعه «فرهنگ عفاف و حجاب» را در این شورا مطرح کند و به تصویب برساند، طرحی که سعی می‌کرد ضمن هشدار در مورد آسیب‌های نفوذ فرهنگ بیگانه، بر اهمیت آموزش بنیادین در خانواده، مدرسه و جامعه برای یادآوری اهمیت و ارزش عفاف و حجاب تاکید ورزد.
همچنین در این طرح به مواردی مانند ضرورت رعایت حجاب در دستگاه‌های اجرایی کشور و تشویقِ افرادِ باحجاب اشاره و خواسته شده بود تا این قانون به شکل مستمر در جلسات شورای فرهنگ عمومی استان‌ها مورد توجه قرار گیرد و گزارش‌های منظمی در این باره به رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور ارائه شود.
البته بخش اعظم این طرح سعی داشت که وظایف مشخص و متعدد دستگاه‌های مختلف اعم از وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، علوم تحقیقات و فناوری، بهداشت، کشور، ورزش و جوانان و حتی وزارتخانه‌هایی مانند صنعت، معدن و تجارت، امور خارجه، راه و شهرسازی، اقتصاد، ارتباطات و فناوری اطلاعات و رفاه و امور اجتماعی را لیست کند، وزارتخانه‌هایی که برخی از آن‌ها در آن زمان، نام دیگری را یدک می‌کشیدند.
همچنین در این فهرست بلندبالا، ضمن اشاره به وظایف قوای مقننه و قضائیه، نام نهادها و سازمان‌هایی مانند صداوسیما، نیروی انتظامی، سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری‌ها، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، بهزیستی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، میراث فرهنگی، نیروی مقاومت بسیج و مرکز امور زنان و خانواده هم آمده است.
به طور مثال وظایف قانونی صداوسیما در این طرح، در 31 بند تشریح شده است که یکی از آن‌ها «نظارت مستمر بر تبلیغات تجاری به منظور جلوگیری از روحیه مصرف‌گرایی و تجمل‌پرستی» است، موردی که امروزه کمتر در صداوسیما به چشم می‌خورد. همچنین از مجلس شورای اسلامی خواسته شده تا ضمن اصلاح قوانین، تهیه و تصویب طرح‌های آسان‌سازی ازدواج را در دستور کار قرار دهد.
باید گفت اگرچه همه این بحث‌ها در جای خود، لازم و ضروری است، اما در زمینه رفعِ معضلِ بدحجابی و کم‌حجابی و البته گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، شاید هیچ مسئله‌ای مهم‌تر از نقش‌آفرینی عموم مردم با دستاویزی وثیق و قابل استفاده در هر زمان و مکان مانند «امر به معروف و نهی از منکر» نباشد، نکته‌ای که آیت‌الله جوادی آملی به عنوان عالِمی متخلّق و روزآمد، به درستی به آن اشاره می‌فرماید و نقش بی‌بدیل تبلیغ چهره به چهره را به عنوان مهم‌ترین راهبرد در این زمینه یادآور می‌شود.
البته وی حداقلِ نهی از منکر و مرحله ضعیف آن را نیز در مواجهه با پدیده بدحجابی و کم‌حجابی، تبیین فرموده است که همانا انزجار قلبی و درهم کشیدن چهره به همراه نگاه سرزنش آمیز و سنگین است تا فرد بدحجاب و یا کم‌حجاب با این عکس‌العمل، کاملا نسبت به رفتار نادرست خود آگاه شده و به فکر فرو رود تا زمینه برای اصلاح این رفتار در او مهیا شود.
بدیهی است اگرچه حجاب بیشتر در مورد بانوان تجلی دارد؛ اما در این نهی از منکر، هم مرد و هم زن بدحجاب و کم‌حجاب، مورد توجه است و این نگاه سرزنش‌آمیز و سنگین، منحصر به زنان نیست.
بنابراین از آنجا که همه ما به «عدم وجود فرهنگ نهی از منکر حداقلی» در جامعه اذعان داریم، بر همه ماست که این رهنمود ساده، کارآمد، همگانی و اندیشمندانه این استاد حوزه را به کار بندیم و اثرات نورانی آن را در عیان مشاهده کنیم.
تردیدی نیست که این وظیفه و فرهنگسازی همگانی، منافاتی با نقش سازمان‌ها و نهادها برای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب ندارد. به بیان دیگر لازم است تا همه دستگاه‌های اجرایی ضمن شناخت و درک اهمیت فرهنگ عفاف و حجاب، با مرور شرح وظایف نوشته و نانوشته خود، بیش از پیش در این راستا نقش‌آفرین باشند و ضمن ریشه‌شناسی پدیده مذموم بدحجابی یا کم‌حجابی، به عملی کردن شیوه‌های اقناعی برای از بین بردن این پدیده بیاندیشند.
لازم است به این نکته هم اشاره شود که در کنار شناخت و تبیین نظری، رعایت گام عملی هم از باب «دو صد گفته چو نیم کردار نیست» از سوی همه و به‌ویژه متصدیان، مسئولان و فرهنگ‌سازان بسیار مهم است.
فراموش نکنیم که برای حل معضل بدحجابی و نهادینه‌سازی فرهنگ عفاف و حجاب، نوشتن و دنبال کردن «نقشه راه جامع» و توجه به مقولات مهمی مانند ضرورت «پیوست فرهنگی» برای همه طرح‌های مهم کشور ضروری است.
کوتاه سخن آنکه فرهنگ عفاف و حجاب برای توسعه و گسترش خود، نیاز دارد تا همه نهادها و دستگاه‌ها را با تمام ظرفیت خود در صحنه ببیند و البته لازم است تا نهادی به عنوان متولی امر، نقش هماهنگی و هم‌افزایی این فعالیت‌ها را بر عهده گیرد، اما همان‌گونه که علامه جوادی آملی اشاره می‌فرماید، هیچ چیز در زمینه رفع معضل کم‌حجابی، تاثیرگذارتر از تبلیغ چهره به چهره و نهی از منکرِ حداقلی نیست، امری که در حیطه سازمان‌ها و نهادها منحصر نمی‌شود و همگان باید نسبت به آن اهتمام ورزند.
منبع: خبرگزاری فارس
